Ponieważ sezon na decyzję pomiędzy Otwartymi Funduszami Emerytalnymi a Zakładem Ubezpieczeń Społecznych w pełni, a termin okienka transferowego zbliża się ku końcowi (dokładniej kończy się 31 lipca) postanowiłem stworzyć przegląd OFE maj 2016. Celem wpisu nie jest reklama któregokolwiek z funduszy, tylko obiektywne pokazanie jak sobie one radzą, zarówno od początku istnienia jak i po nowelizacji ustawy, o której wspominałem we wpisie dotyczącym okienka transferowego.
[otw_is sidebar=otw-sidebar-5]
Na dzień dzisiejszy mamy wybór pomiędzy 12 funduszami. W porównaniu do 21 Otwartych Funduszy Emerytalnych, które mieliśmy na rynku w roku 2000 (rok po wprowadzeniu OFE), można uznać, że rynek ten się ustabilizował.
Skutki reformy OFE z 2014 roku
Na początek przyjrzyjmy się jak wyglądał rynek OFE przed, podczas i po reformie, która weszła w życie w lutym 2014 roku. Dla porównania sięgnąłem do danych miesięcznych KNF dotyczących stycznia 2013 (11 m-cy przed reformą), listopad 2013 (rozpoczęcie prac sejmowych nad reformą OFE), luty 2014 (wejście w życie reformy OFE) oraz styczeń 2015 (11 m-cy po reformie). W styczniu 2013 roku na rynku było 14 Otwartych Funduszy Emerytalnych, wszystkie są zawarte w tabelce ułożonej w kolejności alfabetycznej.
| OFE | wartość 01.2013 (mln zł) | wartość 11.2013 (mln zł) | wartość 02.2014 (mln zł) | wartość 01.2015 (mln zł) | zmiana wartości 01.2013-01.2015 (mln zł) |
|---|---|---|---|---|---|
| AEGON OFE | 11 519,03 | 12 903,77 | 6 514,08 | 6 380,33 | -5 138,70 |
| Allianz Polska OFE | 8 178,03 | 9 304,93 | 4 709,93 | 6 732,56 | -1 445,47 |
| Amplico OFE | 21 336,61 | 24 387,79 | 12 324,05 | 11 987,68 | -9 348,93 |
| Aviva OFE Aviva BZ WBK | 60 611,67 | 68 257,04 | 34 292,69 | 33 648,90 | -26 962,77 |
| AXA OFE | 16 842,24 | 19 050,21 | 9 583,17 | 9 609,47 | -7 232,77 |
| Generali OFE | 13 587,68 | 15 273,08 | 7 692,62 | 7 595,64 | -5 992,04 |
| ING OFE | 64 062,53 | 73 747,73 | 37 103,02 | 36 188,44 | -27 874,09 |
| Nordea OFE | 12 021,83 | 13 778,62 | 7 006,19 | 6 948,11 | -5 073,72 |
| Pekao OFE | 4 040,21 | 4 618,95 | 2 332,23 | 2 241,11 | -1 799,10 |
| PKO BP Bankowy OFE | 9 434,57 | 13 488,42 | 6 778,22 | 6 755,46 | -2 679,11 |
| OFE Pocztylion | 5 075,84 | 5 819,04 | 2 932,34 | 2 812,86 | -2 262,98 |
| OFE POLSAT | 2 379,08 | - | - | - | - |
| OFE PZU "Złota Jesień" | 36 223,09 | 41 013,81 | 20 620,57 | 19 678,07 | -16 545,02 |
| OFE WARTA | 3 592,72 | 4 111,30 | 2 073,91 | - | - |
Niestety, powyższa zmiana wartości w czasie reformy uwzględnia wzrost majątku związany z przejęciami na rynku OFE, przez co wyniki PKO BP Bankowy OFE oraz Allianz Polska OFE są nieco zawyżone. Dla tych dwóch graczy zmiana wartości po odjęciu wartości aktywów (stan na koniec miesiąca poprzedzającego zgodę KNF) przejętych OFE przedstawia się następująco:
| OFE | wartość 01.2013 (mln zł) | wartość 11.2013 (mln zł) | wartość 02.2014 (mln zł) | wartość 01.2015 (mln zł) | zmiana wartości 01.2013-01.2015 |
|---|---|---|---|---|---|
| PKO BP Bankowy OFE | 9 434,57 | 11 109,34 | 4 399,14 | 4 376,38 | -5 058,19 |
| Allianz Polska OFE | 8 178,03 | 9 304,93 | 4 709,93 | 2 719,16 | -5 458,87 |
Tabelka powyżej to oczywiście wyliczenia czysto teoretyczne i niemające znaczenia dla wyniku funduszu, mają jednak pokazać ile faktycznie zniknęło z danego funduszu pieniędzy po reformie OFE z lutego 2014 roku.
[otw_is sidebar=otw-sidebar-1]
Zmiany na rynku OFE w latach 2013-2016
W lutym 2013 roku KNF wyraził zgodę na przejęcie OFE Polsat przez PKO BP Bankowy OFE. Przejęcie to zakończyło się w lipcu 2013 roku likwidacją OFE Polsat.
Marzec 2014 roku to z kolei zgoda KNF na przejęcie OFE Warta przez Allianz Polska OFE, które zakończyło się we wrześniu 2014 roku.
W maju 2014 roku nastąpiła zmiana nazwy Amplico OFE na Metlife OFE, natomiast w lipcu 2015 roku ING OFE zmieniło nazwę na Nationale-Nederlanden OFE.
przegląd OFE maj 2016
Teraz czas na aktualne porównanie wyników OFE. Ująłem tutaj wynik całkowity jak i wynik liczony za ostatnie dwa lata czyli od czasów reformy (luty 2014), a także aktualną liczbę członków. Tabela jest ułożona w porządku alfabetycznym, jednak można ją sortować wg poszczególnych kolumn.
| OFE | % zmiana wartości 1999-2016 | % zmiana wartości 2014-2016 | aktualna liczba członków |
|---|---|---|---|
| AEGON OFE | + 236,00% | - 4,08% | 918 958 |
| Allianz Polska OFE | + 238,20% | - 1,71% | 1 075 512 |
| Aviva OFE Aviva BZ WBK | + 242,60% | - 4,38% | 2 643 025 |
| AXA OFE | + 251,50% | - 1,82% | 1 150 347 |
| Generali OFE | + 245,00% | - 6,83% | 998 650 |
| MetLife OFE | + 248,60% | - 0,34% | 1 588 007 |
| Nationale-Nederlanden OFE | + 269,70% | - 6,36% | 3 072 291 |
| Nordea OFE | + 270,20% | - 2,63% | 986 502 |
| Pekao OFE | + 219,40% | - 6,64% | 334 608 |
| PKO BP Bankowy OFE | + 248,30% | - 1,28% | 941 391 |
| OFE Pocztylion | + 220,10% | - 1,90% | 584 472 |
| OFE PZU "Złota Jesień" | + 247,70% | - 4,35% | 2 201 536 |
Co się najbardziej rzuca w oczy to suma członków OFE w liczbie 16 495 299 obywateli. A przecież sam pisałem, że w czasie poprzedniej decyzji wnioski złożyło 2 564 072 Polaków. Różnica wynika z tego, że nawet jeśli ktoś nie złożył wniosku, to część środków zgromadzonych w OFE przed reformą wciąż tam jest…
Druga rzecz, to spadek wartości jednostki każdego OFE od czasów reformy. Nałożyło się na to kilka czynników: zmiana polityki inwestycyjnej narzucona częściowo przez ustawę, ogólne spadki na polskiej giełdzie w ciągu analogicznym okresie (indeks WIG spadł o 8,51%), oraz wycofanie się części inwestorów zagranicznych z Polski na skutek globalnej sytuacji makroekonomicznej. Jednak pamiętajmy, że OFE to inwestycja długoterminowa. Widać po powyższej tabelce, że w długim okresie przynosi konkretne zyski, ponad dwukrotnie zwiększając stan naszego portfela, z którego w przyszłości będzie wypłacona emerytura.
Aktualna struktura portfela poszczególnych OFE
Jak wygląda aktualny stan posiadania poszczególnych Otwartych Funduszy Emerytalnych przedstawia poniższa tabelka. W porównaniu do raportu KNF, niektóre dane skonsolidowałem.
| lp. | Opis kategorii lokat | AEGON OFE | Allianz Polska OFE | Aviva OFE Aviva BZ WBK | AXA OFE | Generali OFE | MetLife OFE | Nationale-Nederlanden OFE | Nordea OFE | Pekao OFE | PKO BP Bankowy OFE | OFE Pocztylion | OFE PZU "Złota Jesień" |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | lokaty (PLN) | 615,08 zł | 253,91 zł | 1 250,00 zł | 950,67 zł | 930,54 zł | 1 285,84 zł | 2 250,68 zł | 49,58 zł | 153,60 zł | 913,69 zł | 130,89 zł | 390,00 zł |
| 2 | lokaty (UE, EOG, OECD) | 0,00 zł | 0,00 zł | 309,18 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 5,83 zł | 371,65 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0.26 zł | 0,00 zł | 0,00 zł |
| 3 | akcje krajowe | 3 935,97 zł | 4 607,81 zł | 23 608,49 zł | 6 581,76 zł | 4 939,51 zł | 8 436,00 zł | 26 098,48 zł | 5 040,70 zł | 1 651,76 zł | 4 763,83 zł | 2 113,84 zł | 1 4401,66 zł |
| 4 | akcje zagraniczne | 552,07 zł | 341,69 zł | 2 169,16 zł | 710,66 zł | 396,15 zł | 586,68 zł | 2 032,19 zł | 547,52 zł | 144,48 zł | 526,98 zł | 96,03 zł | 1 656,52 zł |
| 5 | fundusze inwestycyjne zamknięte | 15,16 zł | 0,00 zł | 64,47 zł | 7,73 zł | 4,43 zł | 55,75 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 2,89 zł | 8,28 zł | 4,32 zł | 8,13 zł |
| 6 | obligacje samorządowe | 0,00 zł | 149,79 zł | 136,29 zł | 66,66 zł | 53,29 zł | 37,88 zł | 556,55 zł | 38,77 zł | 20,77 zł | 5,89 zł | 0,00 zł | 357,81 zł |
| 7 | obligacje krajowe | 20,27 zł | 0,00 zł | 51,83 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 54,91 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł |
| 8 | obligacje z UE, EOG i OECD | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 132,84 zł | 0,00 zł | 00,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł |
| 9 | obligacje krajowe zabezpieczone (inne niż w wierszu 6 i 7) | 104,06 zł | 239,51 zł | 40,60 zł | 29,63 zł | 76,15 zł | 86,21 zł | 243,93 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 11,54 zł | 55,93 zł | 267,99 zł |
| 10 | obligacje zagraniczne zabezpieczone (inne niż w wierszu 8) | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 39.91 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł |
| 11 | obligacje korporacyjne krajowe | 587,51 zł | 517,92 zł | 1 191,70 zł | 627,52 zł | 365,99 zł | 608,72 zł | 1 849,42 zł | 581,84 zł | 87,24 zł | 44,13 zł | 141,86 zł | 869,51 zł |
| 12 | obligacje korporacyjne zagraniczne | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 398,63 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł |
| 13 | krajowe listy zastawne | 0,00 zł | 57,25 zł | 453,99 zł | 49,10 zł | 38,51 zł | 50,01 zł | 259,41 zł | 140,79 zł | 0,00 zł | 110,16 zł | 69,91 zł | 90,35 zł |
| 14 | bankowe papiery wartościowe i listy zastawne | 0,00 zł | 212,07 zł | 1 081,63 zł | 63,34 zł | 75,72 zł | 0,00 zł | 20,69 zł | 00,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł |
| 15 | inne zagraniczne papiery wartościowe | 0,00 zł | 0,11 zł | 3,22 zł | 1,52 zł | 0,00 zł | 1,14 zł | 4,62 zł | 0,61 zł | 0,00 zł | 0,68 zł | 0,38 zł | 13,40 zł |
| 16 | kwity depozytowe zagraniczne | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 39,63 zł | 5,12 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł |
| 17 | obligacje i inne dłużne papiery wartościowe z UE, EOG i OECD (inne niż w wierszu 8, 10 i 12) | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 23,53 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł |
wszystkie kwoty podane w milionach zł
Jak prezentują się powyższe wyniki? Stworzyłem swoiste rankingi OFE podzielone według ryzyka inwestycyjnego.
a) Inwestycje bezpieczne
Pierwszą grupę stanowią inwestycje bezpieczne takie jak lokaty bankowe, obligacje państwowe (zarówno polskie jak i zagraniczne), krajowe listy zastawne czy Bankowe Papiery Wartościowe. Ranking ułożony jest według procentowego udziału inwestycji bezpiecznych w całym portfelu danego OFE.
- PKO BP Bankowy OFE (16,04%)
- Generali OFE (15,19%)
- MetLife OFE (12,46%)
- AXA OFE (11,70%)
- Aegon OFE (10,90%)
- Aviva OFE Aviva BZ WBK (10,36%)
- Nationale-Nederlanden OFE (8,49%)
- Allianz Polska OFE (8,20%)
- OFE Pocztylion (7,68%)
- Pekao OFE (7,45%)
- Nordea OFE (4,94%)
- OFE PZU „Złota Jesień” (2,66%)
Jak widać udział bezpiecznych, czyli w teorii najniżej oprocentowanych aktywów, nie wpływa negatywnie na wynik całego OFE. PKO BP Bankowy OFE jest na piątym miejscu pod względem całkowitego zwrotu z inwestycji, podczas gdy na przykład piąty w tym rankingu Aegon OFE piastuje dopiero dziesiątą pozycję pod względem całkowitego zwrotu z inwestycji.
b) Inwestycje z umiarkowanym ryzykiem
Tutaj znajdują się OFE inwestujące duże środki w obligacje samorządów terytorialnych w Polsce, obligacje korporacyjne oraz obligacje zabezpieczone. Spójrzmy na wyniki.
- Allianz Polska OFE (14,22%)
- Aegon OFE (11,86%)
- Nordea OFE (9,49%)
- Nationale-Nederlanden OFE (9,10%)
- OFE PZU „Złota Jesień” (8,28%)
- AXA OFE (7,96%)
- OFE Pocztylion (7,57%)
- Generali OFE (7,20%)
- MetLife OFE (6,54%)
- Pekao OFE (5,24%)
- Aviva OFE Aviva BZ WBK (4,51%)
- PKO BP Bankowy OFE (0,96%)
Dysproporcje pomiędzy liderem tej kategorii a ostatnim miejscem są zbliżone w tym i poprzednim rankingu i wynoszą około 14%. Trzecie miejsce na tym rankingu przypadło Nordea OFE, które w ogólnym rozrachunku najwięcej pieniędzy zarobił dla swoich uczestników.
c) Inwestycje z dużym ryzykiem
Czas na nieujęte w poprzednich rankingach rodzaje inwestycji, czyli przede wszystkim akcje i inne papiery wartościowe. Tu jest zdecydowana większość inwestycji OFE, a największe ryzyko ponosi obecnie…
- OFE PZU „Złota Jesień” (89,06%)
- Pekao OFE (87,30%)
- Nordea OFE (85,56%)
- Aviva OFE Aviva BZ WBK (85,13%)
- OFE Pocztylion (84,75%)
- PKO BP Bankowy OFE (83,00%)
- Nationale-Nederlanden OFE (82,41%)
- MetLife OFE (81,00%)
- AXA OFE (80,34%)
- Generali OFE (77,61%)
- Allianz Polska OFE (77,58%)
- Aegon OFE (77,24%)
Aktywne zarządzanie ryzykownymi instrumentami dostępnymi na rynku to wciąż chleb powszedni, pomimo reformy z 2014 roku. Jednak podkreślę raz jeszcze, że w przypadku OFE nasze pieniądze pracują. W przypadku ZUS nie – ani główna część składki ani ta, która trafia na subkonto w ZUS.
Które OFE wybrać?
I to jest pytanie, które zadajecie sobie sami. Przegląd OFE maj 2016 ma służyć (jak cały blog Prywatny INV€$TOR) dostarczeniu Wam, Czytelnikom, rzetelnych informacji na dany temat. Nie jestem doradcą inwestycyjnym, nie jestem wszechwiedzący, więc nie mogę powiedzieć co należy uczynić – tym bardziej, że na szali są Wasze pieniądze, nie moje własne. Moje subiektywne zdanie już wyraziłem we wpisie informującym o okienku transferowym. Mój wybór, od 2010 roku, to AXA OFE, czyli drugi pod względem liczebności i trzeci pod względem ogólnej stropy zwrotu Otwarty Fundusz Emerytalny i cały czas podtrzymuję decyzję o pozostaniu w OFE.